Dünyanın dört bir yanında insanlar her gün benzer tecrübeler yaşıyor ve temel ortak noktalarından biri de tercihler. Hayat seçimlerle dolu. Bence hayat bir dizi karardan oluşuyor ve tercihlerimiz neyse, o kararların sonuçlarıyla yaşamamız gerekiyor. Tercihler genellikle bir dizi olasılık ve ister somut ister düşünsel olsun kararlarınızın bir anlamda hayatınızı kalıcı şekilde değiştireceğini algılayabilmek gerekiyor. Asıl zorluk da bu. Çünkü karar süreçlerimize pek çok etken dahil oluyor ve sonuçları kestiremediğimiz için birçoğumuz tercih yapmaya bile çekiniyoruz. Bilinmeze dalmak yerine mevcut durumda devam etmenin daha güvenli ve iyi olacağını sanıyoruz. Oysa düşünsenize; birileri farklı, bilinmez, daha önce görülmemiş, denenmemiş bir şeyler yapmak gibi tercihler ortaya koymasalardı tarihteki pek çok olay hiç yaşanmamış olurdu. Belirli bir tercih yapılmamış olsa kaç ilişki asla olmazdı kimbilir.
Pek çok kişi dünya veya başımıza gelenler üzerinde kontrolümüz olmadığını söylüyor. Bana kalırsa, dünyayı kontrol edemesek de belirli durumlara nasıl tepki vereceğimize dair tercihlerde bulunabilir ve onları nasıl ele alacağımızı kontrol edebiliriz. Bazı tercihlerle ilgili (mesela yaşam tarzı konusunda) çok seçeneğimiz olmadığında kaygı duyabiliyoruz ve kafamız karışabiliyor. Peki, yaşamı büyük ölçüde etkileyen bir konuda doğru tercihi yaptığınızdan nasıl emin olabilirsiniz? Kadere, hayatımızı belirleyen bazı anlar olduğuna kuvvetle inanıyorum. Ancak bu çerçeve içinde “özgür irademiz” de olduğunu ve içinde bulunduğumuz durumu nasıl değerlendirebileceğimize dair tercihler yapabileceğimizi düşünüyorum. Örneğin tepkisel bir karşılık verip birini yargılamak yerine bir an durup o insanın neden öyle davrandığını anlamaya çalışabilirsiniz ve böylece duruma daha sağlıklı ve yapıcı bir şekilde karşılık verebilir, bir miktar anlayış gösterebilirsiniz.
Bir tercih yaparken bunun hayatın sonraki seyrinde nerelere uzanacağının bilincine varmak gerek. Farklı farklı tercih tipleri var elbette. Bazıları kolay, bazıları zor. Örneğin kıyafet alışverişi gibi sıradan bir konuda tercih yapmak kolaydır. Oysa başkalarının hayatını ilgilendiren konularda tercih yapmak zordur. Kariyer, taşınma vs. gibi yaşamı etkileyen konularda bir tercih yapmak, kararların uzun vadeli etkilerinden dolayı hayli güçtür.
Böyle kararlar alırken yardımcı olabilecek bir kriter listesi hazırladım:
- Sizin için önemli ve değerli olan şey ne? Sizin değer verdiğiniz şey başkasına fazla bir şey ifade etmiyor olabilir. Dolayısıyla kendiniz için değerli olan şeyleri belirleyin.
- Geleceği gözden kaçırmayın. Pek çok kişi geleceğe bakmak yerine sadece hayatın o anki durumuna göre tercihlerde bulunma eğilimi gösteriyor. Tercihiniz ve yansımaları, gelecek için kendinize koyduğunuz hedeflere uzanıyor mu?
- Tüm alternatiflere bakıp farklı senaryoları değerlendirdiniz mi? Bazen farklı sonuçları da dikkate almak gerekebilir.
- Bu karar ne kadar önemli ve onun üzerine çalışmak istiyor musunuz? Tercihin ne kadar önemli olduğundan ziyade yaşamınız için nasıl bir olumlu etki getireceğini düşünün.
- Sezgilerinizden yararlanmayı da unutmayın.
İnsanların kendilerine ve dünyadaki yerlerine dair bilgileri arttıkça tercihlerin kolaylaştığını görüyorum hep. İnsan en önemli değerlerine uyan tercihler yapmalı. Hayatta büyük bir tercih yapmadan önce kendime durup düşünecek vakit tanıyorum. Sakin bir düşünce haline geçiyor ve sessizliğin dinginliği içinde düşünüyorum. Öylece iç ihtiyaçlarınıza ve düşüncelerinize ulaşabiliyorsunuz. Tefekküre dalar ve soruyu içinizde değerlendirirseniz kendiniz için doğru olana dair bir işaret edinebilirsiniz.
Hayatın bir dizi seçimden ibaret olduğunu ve çoğu tercihin iki temeli olduğunu unutmayın: sevgi ya da korku. İkisi de farklı şekillerde yolunuza çıkar. Yaptığınızı sevin ve sevdiklerinizi yapın. Ruhunuzu coşturacak tercihler yaparak dünyadaki ziyaretinizde mutlu bir ömür sürmek elinizde. Düşünsenize: Tercihiniz, yaşamınızı daha mutlu kılarken bir yandan dünyamızı da iyileştirebilir.
James Van Praagh’ın 28 Nisan 2013’te Huffington Post’ta yayımlanmış yazısından çevrilmiştir.
Yazının orijinal linki: https://www.huffingtonpost.com/james-van-praagh/choices-in-life_b_3164806.html